Een mooie naam voor schriftkunde. Het woord paleografie is samengesteld uit de Griekse woorden palaios (oud) en graphein (schrijven).
Iedereen die zich bezighoud met het uitzoeken van stambomen komt hier vroeg of laat mee in aanraking. Hoe ouder de documenten des te moeilijker een handschrift te ontcijferen is. Daarbij komt nog dat men in de Nederlandse taal van vóór 1800 andere woorden en een afwijkende spelling gebruikte. Een extra moeilijkheid is dat sommige letters en cijfers heel anders geschreven werden dan tegenwoordig, wat weer erg verwarrend is.

Een praktische inleiding over het lezen van oud schrift in Nederlandse archiefstukken vind je hier: http://home.kpn.nl/otto.vervaart/inleiding_paleografie.htm

Tevens zijn er op internet voldoende gratis hulpmiddelen te vinden om het ontcijferen van deze oude schrijfwijzen thuis achter de computer te kunnen oefenen.

De website “Wat staat daer” www.watstaatdaer.nl is een samenwerking van de volgende archieven:

Brabants Historisch Informatie Centrum, Regionaal Archief Tilburg, Regionaal, Historisch Centrum Eindhoven, Het Utrechts Archief, Noord-Hollands Archief, Regionaal Historisch Centrum Limburg en het Zeeuws Archief.

Hier kun je online oefenen in het lezen van 16e, 17e, 18e en 19e eeuwse handschriften d.m.v. makkelijke en moeilijke oefeningen. Te beginnen met het herkennen van losse letters en cijfers, daarna woorden en tot slot hele teksten.
Met behulp van plaatjes wordt het oude schrift getoond en op de makkelijke manier moet je de juiste letters, deze staan in blokjes erboven, onder de plaatjes plaatsen. Op de moeilijke manier moet je de juiste letter eronder typen. Je ziet meteen of het wel of niet goed is.

Een ander handig hulpmiddel is het handboekje “Het Nederlandsche handschrift in 1600” van Willem Bogtman, online beschikbaar gesteld door Eric Hennekam: https://www.flickr.com/photos/archievenorg/sets/72157615939443714/

Van 2 februari t/m 13 april 2019 organiseert het Stadsarchief Amsterdam op zaterdagmiddag van 15:00 tot 17:00 uur een cursus Paleografie. Hier zijn wel kosten aan verbonden. Kijk op hun website voor meer informatie.

gepubliceerd op 28-11-2018